Η περιοχή των Γρεβενών έχει ιδιαίτερα μεγάλο γεωλογικό ενδιαφέρον, γιατί συναντώνται πετρώματα σπάνια που η ηλικία τους χάνεται στα βάθη του παρελθόντος. Τα παλαιότερα πετρώματα ανήκουν στη Πελαγονική ζώνη, σύμφωνα με τη γεωτεκτονική διαίρεση του ελληνικού χώρου. Αποτελούνται από σχιστόλιθους, γνεύσιους, μάρμαρα, μεταψαμμίτες και μεταβασάλτες.

Χάρτης του νομού Γρεβενών. Στο πλαίσιο διακρίνονται τα χωριά Μηλιά και Α. Γεώργιος, καθώς και νότια η πόλη των Γρεβενών, όπου βρέθηκαν τα απολιθώματα.
Χάρτης του νομού Γρεβενών. Στο πλαίσιο διακρίνονται τα χωριά Μηλιά και Α. Γεώργιος, καθώς και νότια η πόλη των Γρεβενών, όπου βρέθηκαν τα απολιθώματα.

Πάνω σε αυτά επικάθονται πετρώματα ηλικίας 180 εκατομ. ετών που αποτελούν το γνωστό οφειολιθικό σύμπλεγμα του Βούρινου και προέρχεται από πετρώματα ωκεάνιου φλοιού, όπως περιδοτίτες, πυροξενίτες, γάββρους, διορίτες, βασάλτες και ασβεστόλιθους. Τα οφειολιθικά αυτά πετρώματα, που μελετήθηκαν σε βάθος από τη γεωλόγο Δρ. Άννα Ράσσιου, διαβρώθηκαν πριν από 50 έως 80 εκατ. χρόνια και τα υλικά που προέκυψαν αποτέθηκαν στις λεκάνες που υπήρχαν την εποχή εκείνη, δημιουργώντας έτσι ένα μεγάλο πάχος ιζημάτων, που είναι γνωστά πετρώματα της μεσοελληνικής αύλακας. Τα ιζήματα αυτά αποτελούνται από ψαμμίτες, αργιλικούς ψαμμίτες και κροκαλοπαγή και χαρακτηρίζονται ως μολασσικά.

 

Γεωλογικός χάρτης του ΙΓΜΕ (φύλλο Γρεβενά, 1972) της περιοχής βόρεια των Γρεβενών, όπου διακρίνονται με κωδικούς οι θέσεις που βρέθηκαν τα απολιθώματα και πραγματοποιήθηκαν συστηματικές παλαιοντολογικές έρευνες.
Γεωλογικός χάρτης του ΙΓΜΕ (φύλλο Γρεβενά, 1972) της περιοχής βόρεια των Γρεβενών, όπου διακρίνονται με κωδικούς οι θέσεις που βρέθηκαν τα απολιθώματα και πραγματοποιήθηκαν συστηματικές παλαιοντολογικές έρευνες.

Τα νεότερα ιζήματα της περιοχής έχουν ηλικία από 5 εκατ. έτη έως σύγχρονα, αποτελούνται από παλιές αποθέσεις του ποταμού Αλιάκμονα κυρίως από καστανοκόκκινες άμμους και πολύμεικτα κροκαλοπαγή. Τα ιζήματα αυτά καλύπτουν επιφανειακά σημαντική έκταση στην περιοχή των Γρεβενών. Με το πέρασμα του χρόνου η κοίτη του ποταμού μετατοπίστηκε στη σημερινή της θέση και άρχισε η διάβρωση των παλαιότερων αυτών αποθέσεων από τα νερά της βροχής και από τα νέα ρυάκια που δημιουργήθηκαν στην περιοχή. Ακολούθως δημιουργήθηκαν βαθιά ρέματα και χαράδρες μέσα στα μαλακά ιζήματα και αποκαλύφθηκαν τα κατώτερα, παλαιότερα στρώματα που περιείχαν τα απολιθωμένα λείψανα των προγονικών μορφών των ελεφάντων.

 

Οφιοειδής όφη του σερπεντίνη από Ποντινή Βεντζίων (Φώτο της Α. Ράσσιου από RASSIOS 2005)
Οφιοειδής όφη του σερπεντίνη από Ποντινή Βεντζίων (Φώτο της Α. Ράσσιου από RASSIOS 2005)

Οι περιοχές όπου βρέθηκαν απολιθώματα προβοσκιδωτών και άλλων ζώων και πραγματοποιήθηκαν συστηματικές έρευνες και ανασκαφές από την ομάδα του Α.Π.Θ. είναι οι θέσεις: GRE στα Αμπέλια, στις παρυφές της πόλης των Γρεβενών, MIL στο χωριό Μηλιά και SGP στον Πρίπορο του Αγίου Γεωργίου, του Δήμου Ηρακλειωτών.